Zalety i wady diety ketogenicznej

Zalety diety ketogenicznej

1. Skuteczna utrata masy ciała: Jest to jedna z najczęstszych przyczyn stosowania tej diety. Ograniczenie węglowodanów i wejście w stan ketozy zmusza organizm do spalania zgromadzonego tłuszczu jako głównego źródła energii.
2. Zmniejszenie apetytu: Wysokie spożycie tłuszczów i umiarkowane białka prowadzi do dłuższego uczucia sytości. Dodatkowo, same ciała ketonowe mogą mieć działanie hamujące apetyt, co ułatwia utrzymanie deficytu kalorycznego.
3. Poprawa kontroli poziomu cukru we krwi: Drastyczne ograniczenie węglowodanów minimalizuje wahania poziomu glukozy i insuliny we krwi. Z tego powodu dieta keto jest badana jako narzędzie w terapii cukrzycy typu 2 i insulinooporności.
4. Zwiększona wrażliwość na insulinę: Dieta może pomóc w odwróceniu insulinooporności, która jest kluczowym czynnikiem w rozwoju cukrzycy typu 2 i zespołu metabolicznego.
5. Stabilny poziom energii: Unikając gwałtownych skoków i spadków cukru we krwi, wiele osób doświadcza bardziej stałego poziomu energii w ciągu dnia, bez popołudniowych "zjazdów energetycznych".
6. Poprawa jasności umysłu i koncentracji: Po okresie adaptacji niektórzy zgłaszają poprawę funkcji kognitywnych, tzw. "keto clarity". Mózg bardzo efektywnie wykorzystuje ketony jako źródło paliwa, które jest postrzegane jako bardziej "czyste" i stabilne niż glukoza.
7. Zastosowanie w neurologii: Dieta ketogeniczna jest uznaną metodą leczenia padaczki lekoopornej, zwłaszcza u dzieci. Prowadzone są również badania nad jej potencjalnym zastosowaniem we wspomaganiu leczenia chorób neurodegeneracyjnych, takich jak Alzheimer czy Parkinson.
8. Obniżenie poziomu trójglicerydów: Wysoki poziom trójglicerydów we krwi jest istotnym czynnikiem ryzyka chorób serca. Diety niskowęglowodanowe, takie jak keto, zwykle prowadzą do ich znacznego obniżenia.
9. Wzrost poziomu "dobrego" cholesterolu HDL: Dieta bogata w zdrowe tłuszcze często prowadzi do wzrostu poziomu cholesterolu HDL, który pomaga usuwać "zły" cholesterol LDL z krwiobiegu.
10. Redukcja stanów zapalnych: Ciała ketonowe, a w szczególności BHB (beta- hydroksymaślan), wykazują działanie przeciwzapalne, co może mieć korzystny wpływ na cały organizm.
11. Potencjalna poprawa stanu cery: Ze względu na związek między dietą o wysokim indeksie glikemicznym a trądzikiem, ograniczenie cukrów i przetworzonych węglowodanów w diecie keto może prowadzić do poprawy wyglądu skóry u niektórych osób.
12. Wsparcie w leczeniu Zespołu Policystycznych Jajników (PCOS): PCOS jest często powiązany z insulinoopornością. Dieta ketogeniczna, poprawiając wrażliwość na insulinę i ułatwiając utratę wagi, może pomóc w łagodzeniu objawów tego schorzenia.
13. Możliwe obniżenie ciśnienia krwi: Utrata wagi, ograniczenie węglowodanów i zmniejszenie poziomu insuliny często przyczyniają się do obniżenia ciśnienia tętniczego.
14. Poprawa wydolności w sportach wytrzymałościowych: Po okresie adaptacji organizm staje się niezwykle wydajny w wykorzystywaniu tłuszczu jako paliwa. Dla sportowców ultrawytrzymałościowych oznacza to dostęp do ogromnych rezerw energii zgromadzonych w tkance tłuszczowej.

Wady diety ketogenicznej

1. "Grypa ketonowa" (Keto Flu): W początkowej fazie adaptacji organizmu do spalania tłuszczu (zwykle w pierwszym tygodniu) wiele osób doświadcza objawów grypopodobnych. Należą do nich bóle głowy, zmęczenie, nudności, drażliwość i problemy z koncentracją. Jest to efekt odstawienia węglowodanów, odwodnienia i utraty elektrolitów.
2. Silnie restrykcyjny charakter: Dieta wymaga wyeliminowania lub drastycznego ograniczenia wielu grup produktów, takich jak owoce, warzywa skrobiowe (ziemniaki, bataty), rośliny strączkowe, produkty zbożowe (pieczywo, makarony, kasze) i cukier. To sprawia, że jest trudna do utrzymania w dłuższej perspektywie.
3. Trudności społeczne i praktyczne: Jedzenie na mieście, posiłki u rodziny czy spotkania towarzyskie stają się wyzwaniem. Dieta wymaga skrupulatnego planowania, czytania etykiet i często samodzielnego przygotowywania posiłków, co jest czasochłonne.
4. Ryzyko niedoborów pokarmowych: Wykluczenie całych grup produktów może prowadzić do niedoborów ważnych składników, takich jak błonnik, witamina C, niektóre witaminy z grupy B oraz minerały (potas, magnez). Często konieczna jest świadoma suplementacja.
5. Problemy trawienne: Wiele osób skarży się na zaparcia z powodu niskiej zawartości błonnika w diecie. Z drugiej strony, gwałtowne zwiększenie spożycia tłuszczów może u niektórych powodować biegunki.
6. Nieprzyjemny oddech: Jednym z ciał ketonowych jest aceton, który jest usuwany z organizmu m.in. przez płuca. Powoduje to charakterystyczny, często owocowy lub metaliczny zapach z ust, znany jako "keto oddech".
7. Potencjalne długoterminowe ryzyko zdrowotne:
   • Kamica nerkowa: Dieta może zwiększać ryzyko powstawania kamieni nerkowych z powodu zmian w składzie chemicznym moczu.
   • Wzrost cholesterolu LDL: U części osób, pomimo wzrostu "dobrego" cholesterolu HDL, może nastąpić znaczący wzrost "złego" cholesterolu LDL, co jest czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
   • Obciążenie wątroby i nerek: Organy te są intensywnie zaangażowane w proces produkcji ketonów i metabolizowania dużej ilości białka i tłuszczu.
8. Pogorszenie wydolności w sportach o wysokiej intensywności: Aktywności wymagające nagłych zrywów energii (np. sprint, podnoszenie ciężarów) opierają się na glikogenie mięśniowym. Jego ograniczone zapasy na diecie keto mogą obniżać wydajność w tych dyscyplinach.
9. Ryzyko kwasicy ketonowej (bardzo ważne rozróżnienie): Należy odróżnić stan odżywczej ketozy od kwasicy ketonowej. Kwasica to stan zagrażający życiu, w którym stężenie ketonów we krwi jest ekstremalnie wysokie, co prowadzi do zakwaszenia krwi. Ryzyko dotyczy niemal wyłącznie osób z cukrzycą typu 1, ale jest to najpoważniejsze potencjalne zagrożenie związane z ketonami.
10. Trudność w utrzymaniu i efekt jo-jo: Ze względu na swoją restrykcyjność, wiele osób po zakończeniu diety wraca do starych nawyków żywieniowych, co często prowadzi do szybkiego powrotu utraconych kilogramów, nierzadko z nadwyżką.